Eerstelijns psychologische zorg is in principe kortdurend en praktisch gericht op de aanpak van uw klachten en problemen.
Er vinden in de regel 3-12 sessies plaats, afhankelijk van de ernst van de psychische aandoening en het daaraan gekoppelde zorgzwaarteproduct. Indien nodig zullen er meer sessies aan de orde zijn. De duur van een gesprek is ongeveer drie kwartier.
Het gaat om een generalistische aanpak, waarbij technieken uit verschillende methodieken kunnen worden ingezet bij veel voorkomende, niet al te complexe problemen. Behandeling vindt plaats volgens multidisciplinaire richtlijnen.
Indien geconstateerd wordt dat uw problemen te ingrijpend zijn om in een kortdurende therapie te worden behandeld, zal ik u, in overleg met uw huisarts, intensievere zorg adviseren en aansluitend in de meeste gevallen verwijzen naar de Specialistische GGZ . Ik zal dan voor een overdrachtsrapportage zorgen en via de huisarts heeft u dan een specifieke verwijzing nodig.
Het protocol waar ik regelmatig gebruik van maak in het geval van een individuele behandeling, is gebaseerd op het KOP-model.
Hierin worden klachten (K) beschouwd als het gevolg van een wisselwerking tussen
omstandigheden (O) en de persoonlijke stijl (P) waarmee iemand op die omstandigheden
(verliezen, tegenslagen, conflicten) reageert.
Klachten (K) zijn dan het resultaat van een verstoring van de balans tussen belastende omgevingsfactoren (O) en het persoonlijk functioneren (P) van de cliënt.
De persoonlijke stijl bestaat uit 3 lagen:
– gedrag (coping)
– gedachten ( zelfbeeld, beeld van anderen)
– temperament (aard van het beestje).
Met het protocol worden u handvatten geboden om weer overzicht en controle te krijgen over de situatie waarin u zich bevindt en de rol die u daarin speelt.
Indien er van het protocol gebruik gemaakt wordt, vult u na het intake-gesprek zelf thuis het
KOP -schema in of wij doen dit samen in de eerste sessie die volgt. Het kan ook zijn, afhankelijk van uw wensen of mogelijkheden, dat de leidraad van het schema alleen mondeling in de therapie wordt meegenomen en er geen schema op papier wordt ingevuld.
Als de samenhang duidelijk is, kunnen er specifiekere doelen worden gesteld en kan de aanpak besproken worden.
Binnen mijn praktijk voor eerstelijns psychologische zorg combineer ik, voor zover voor u van toepassing en door u gewenst, elementen uit verschillende psychotherapeutische richtingen, zoals
psycho-educatie, gedragstherapie, probleemoplossende therapie, cognitieve therapie, schematherapie en cliëntgerichte therapie.
Verder bied ik EMDR (Eye Movement, Desensitization and Reprocessing) aan, een vorm van traumabehandeling, zodat nare ervaringen verwerkt kunnen worden (zie links).
Psycho-educatie:
Dit is een methodiek in de psychische hulpverlening waarin de cliënt geinformeerd wordt over de aandoening, de symptomen, de oorzaken, de gevolgen op psychisch en sociaal vlak, het verloop en de behandeling.
Gedragstherapie:
Binnen de gedragstherapie staat het gedrag van de cliënt centraal en kan gebruik gemaakt worden van registratie- opdrachten om dit gedrag in kaart te brengen en de omstandigheden waarin het plaatsvindt. Het doel is om passender gedrag te bedenken voor deze situaties en deze ook te oefenen. Zo kan het vermijden van situaties in eerste instantie zorgen voor de afname van angst maar op langere termijn de angst alleen maar doen toenemen. Ander gedrag zal kunnen zorgen voor een doelmatiger oplossing.
Zo kunnen oefeningen om de sociale vaardigheden te vergroten, maar ook ontspanningstherapie een onderdeel vormen.
Het is vaak in eerste instantie belangrijk om bij psychische klachten zoals bijvoorbeeld depressie, angst, burnout of overspanning weer een goede dagstructuur te krijgen en voldoende evenwicht te vinden in ontspanning en inspanning.
Probleemoplossende therapie:
Probleemoplossende therapie is een korte psychologische behandeling, waarbij het van belang is dat de cliënt het verband / wisselwerking duidelijk gaat herkennen tussen zijn klachten (emoties, lichamelijke symptomen, gedrag) en de problemen waarmee hij in het dagelijkse leven wordt geconfronteerd.
De focus ligt dan specifiek op het aanpakken van de problemen, met de onderliggende gedachte dat mensen zich beter zullen voelen als deze worden opgelost. Het idee is dat er weer een positieve spiraal kan ontstaan, waardoor ook de klachten minder worden, zonder daar de nadruk op op te leggen in de behandeling.
De cliënt leert zijn problemen helder te definiëren en te bepalen aan welke problemen hij één voor één wil werken. Hij krijgt een procedure voor probleemoplossing aangeboden, waarmee op een gestructureerde wijze zijn problemen opgelost kunnen worden.
Er wordt geoefend met specifieke probleemoplossende vaardigheden, waardoor er positieve ervaringen worden opgedaan met het oplossen van de eigen problemen. Het zelfvertrouwen en het gevoel van controle over het leven worden daarmee vergroot.
Cognitieve therapie:
De invloed van het denken op het gevoelsleven en het gedrag staat hier centraal. In de loop van ons leven ontwikkelen wij door onze ervaringen en op basis van onze aanleg en opvoeding gedachtepatronen die helpend en realistisch zijn, maar ook patronen die ons kunnen belemmeren.
Wij interpreteren onze omgeving continu en verlenen er betekenis aan. Als we gewend zijn dit vanuit een minder realistisch standpunt te doen, dan kunnen we sneller somber, angstig of boos worden. Dit kan vervolgens weer tot onaangepast gedrag leiden.
Het gaat erom de rode draad te herkennen en te erkennen, om dan in kleine stapjes het denken en aansluitend het gedrag te kunnen bijstellen.
Cliëntgerichte therapie:
Dit is een vorm van inzichtgevende therapie, waarbij de persoonlijke ontwikkeling het uitgangspunt is. Het gaat om het ontwikkelen van zelfreflectie en zelfkennis en binnen een kortdurende therapie kan een aanzet gegeven worden tot dit proces door er elementen uit te halen. Het beschrijven en bespreken van het levensverhaal kan een onderdeel vormen.
Schemagerichte therapie:
Dit is een vorm van cognitieve therapie, waarbij gekeken wordt naar onderliggende schema’s of gevoelige snaren. Als u in de vervulling van uw basisbehoeften gekwetst of gefrustreerd bent, dan kan dit door blijven werken in uw volwassen leven en een patroon gaan vormen. Bij herhaling zullen overtuigingen en emoties, die u onbewust hebt meegenomen vanuit uw kindertijd , zich tijdens bepaalde gebeurtenissen in het heden aan u blijven opdringen. Ervaringen uit het verleden kunnen verklaren waarom een situatie in het heden nog zo pijnlijk aanvoelt.
Als deze schema’s uit uw kinderjaren in beperkte mate voorkomen en u niet teveel bent vastgelopen , kan ook in de eerstelijns psychologische zorg hulp worden geboden deze destructieve schema’s bij te schaven, zodat u andere keuzes gaat maken.
Betrokkenheid van u is een voorwaarde voor het slagen van de behandeling en dus het bereiken van uw doelen en wensen.